สาระเรื่องธนู
Stabilizers มีไว้ทำอะไร?
เรียบเรียงจากบทความของ Crispin Duenas | World Archery ที่ลงใน Archery 360
บางส่วนจากบทความของ Peter Sontrop | Archershub
Stabilizer มาให้เห็นกันในตลาดหลากหลายขนาด, หลายรูปร่าง
แต่ทั้งหมด…มีจุดประสงค์เดียวกัน
อุปกรณ์ชิ้นนี้ถูกสร้างมาเพื่อลดการสั่นสะเทือนขณะที่นักธนูปล่อยสายยิงออกไป อีกทั้งยังทำให้คันธนูคงที่ในตำแหน่งอยู่ได้ โดยการเพิ่มความเฉื่อยให้กับมัน
ถ้าหากไม่มี Stabilizer ผู้ยิงจะรู้สึกได้ว่าในขณะที่เล็งเขาไม่สามารถประคองคันธนูให้อยู่นิ่งได้ หรือทำได้ยาก เขายังสามารถรู้สึกได้ถึงแรงสั่นสะเทือนของคันธนูหลังจากที่ปล่อยสายยิงส่งแรงให้ลูกธนูพุ่งออกไป
แรงสั่นสะเทือน (Vibration)
Stabilizer ช่วยดูดซับแรงกระแทกบางส่วนของลูกธนูขณะที่พุ่งออกไปจากคันธนู
เครดิตภาพ: World Archery
คันธนูประเภทยิงเป้าและคันธนูล่าสัตว์ สมัยใหม่นี้ ขับเคลื่อนส่งพลังให้ลูกธนูได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยพลังที่มากขึ้นกว่าอดีต ด้วยหลักการ การเร่งความเร็วของลูกธนูนั้นส่งแรงมากกว่าแรงโน้มถ่วงเป็นร้อยเท่า ซึ่งก็คือ 9.8 m/s2 (ในแง่ของมนุษย์ธรรมดา แรงโน้มถ่วงจะเพิ่มความเร็ววัตถุโดย 9.8 เมตร/วินาที ทุกๆ วินาที) ด้วยแรงมากที่ผลักลูกธนู และคันธนูเองก็ไม่ได้เป็นระบบกลไกที่สมบูรณ์แบบ – มันไม่สามารถถ่ายโอนพลังงานที่เก็บไว้ออกไปได้ทั้ง 100% ย่อมมีพลังงานที่สูญเสียผ่านเป็นเสียงและการสั่นสะเทือน
การสั่นสะเทือนของคันธนูมักจะเป็นแรงที่มีความถี่สูง ซึ่งอาจทำให้นักธนูบาดเจ็บจากแรงสั่นสะเทือนถี่ๆ ซ้ำ ๆ ที่เกิดขึ้นและถูกส่งผ่านไปยังบริเวณข้อมือและข้อศอก อาจทำให้เอ็นกล้ามเนื้อเกิดอักเสบได้, Tennis Elbow (เป็นอาการเจ็บปวดประเภทหนึ่ง ที่เกิดขึ้นเมื่อเอ็นในข้อศอกของคุณรับแรงกระแทกมากเกินไป ซึ่งมักเกิดจากการเคลื่อนไหวซ้ำๆ ของข้อมือและแขน), และปวดข้อมือ (Carpal Tunnel Syndrome – CST เป็นโรคซึ่งพบบ่อยมากโรคหนึ่งในวัยกลางคนถึงคนสูงอายุ โรคนี้เกิดขึ้นเพราะเส้นประสาทที่ข้อมือถูกกด ทำให้มีอาการ ปวด ชา และ อ่อนกำลังที่มือ)
การเคลื่อนไหวซ้ำ ๆ ของผู้ยิงธนู และการสั่นสะเทือนจากคันธนู เพิ่มโอกาสของการเกิดปัญหาทางกายภาพ ดังนั้น Stabilizer ที่ดีจะดูดซับแรงกระแทกและลดอัตราเสี่ยงในการบาดเจ็บจากแรงสั่นสะเทือนที่เกิดขึ้นจากการยิงธนู
ด้วย Stabilizer ที่ยื่นออกมาจากคันธนูและมีส่วนสามารถซับแรงกระแทก มีความยืดหยุ่น (เช่น Doinker A-Bombs) ที่ติดอยู่กับด้านปลายของหัว การสั่นสะเทือนจะสลายไปเร็วกว่ามาก ผลการยิงเป็นที่น่าพอใจมากขึ้น และลดโอกาสในการบาดเจ็บแขนที่ถือคันธนูให้น้อยลง
การเล็ง (Aiming)
เนื่องจากธนูจะมีความสมดุลมากขึ้น มันย่อมง่ายขึ้นในการที่จะถือคันธนูให้นิ่งด้วย Stabilizer
เครดิตภาพ: World Archery
การใส่ Stabilizer ให้กับคันธนูของคุณยังช่วยให้กระบวนการเล็ง ทำได้ราบรื่นขึ้น ด้วยการเพิ่มความเฉื่อยให้คันธนู ซึ่งสามารถลดการเคลื่อนไหวให้น้อยลง สั้นลง ความเฉื่อยเกี่ยวพันถึง ‘วัตถุจะหยุดนิ่งหรือเคลื่อนไหวต่อไปช้าลง’
ในกรณีนี้เราเพิ่มมวลให้กับแขนที่ถือคันธนู ทำให้การเล็งเคลื่อนไหวช้าลง และสิ่งนี้จะเพิ่มความสามารถของนักธนูในการเล็งไปที่จุดศูนย์กลางของเป้า ทำได้อย่างมั่นคง นิ่งมากขึ้น
อย่างไรก็ตาม มองในอีกแง่หนึ่ง มันก็เป็นไปได้ที่การทำอย่างนี้จะเป็นการเพิ่มน้ำหนักให้กับคันธนูมากเกินไป ซึ่งทำให้ผู้ยิงเกิดความเหนื่อยล้าและผลลัพธ์ที่ได้แย่ลง น้ำหนักมวลที่มากขึ้นไม่ได้รับประกันว่าคะแนนที่ได้จะเพิ่มสูงขึ้น
นักธนูสามารถทดลองใช้การกระจายน้ำหนัก เพื่อดูว่าพวกเขาชอบการปรับตั้ง ที่เป็นแบบกลางๆ หรือหนักไปทางด้านหน้ามากกว่า
เครดิตภาพ: Easton Archery
ธนูประเภท คันธนูพื้นฐาน (Barebow) อนุญาตให้ใช้ Stabilizer หรือไม่?
ประเภทคันธนูพื้นฐาน (Barebow) เป็นรูปแบบของการยิงธนูที่ไม่มีศูนย์เล็ง ไม่มีการทำเครื่องหมายบนคันธนู และไม่มีการใช้ Clicker เพื่อช่วยเล็ง แม้แต่ที่วางพักลูกธนู (Arrow Rest) ถึงอนุญาตให้ใช้ได้ก็ยังต้องอยู่ในกฏที่เข้มงวดมาก
หลักการก็คือ ต้องการให้การยิงธนูประเภทนี้ ต้องพึ่งพาความสามารถส่วนบุคคลในการยิงธนู มากกว่าไปพึ่งพาอุปกรณ์
ถึงจะมีองค์กร สมาคมธนู หลายแห่ง อนุญาตให้ใช้ Stabilizer ได้กับการยิงธนูประเภทนี้ แต่ก็มีการกำหนดความยาวและน้ำหนักที่เฉพาะเจาะจง หากแต่องค์กรหลักๆ ส่วนใหญ่ ไม่อนุญาตให้ใช้ Stabilizer กับการยิงธนูประเภท Barebow
เป็นเรื่องง่ายที่จะลองทำตามสิ่งที่นักยิงธนูคนอื่นทำกับการปรับตั้ง Stabilizer การเลียนแบบการกำหนดค่า Stabilizer ของเหล่านักธนูมืออาชีพถือเป็นเรื่องปกติ แต่นักธนูควรทดสอบด้วยการตั้งค่าที่แตกต่างกันไป เพื่อทดสอบเรียนรู้ว่าอะไรดีที่สุด เหมาะสมที่สุดสำหรับตนเอง
ผู้ยิงธนูแต่ละคนมีความแตกต่างกันและการปรับตั้งของชุด Stabilizer อาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับว่าผู้ยิงคนนั้นมีนิสัยและลักษณะการยิงอย่างไร การปรับ Stabilizer และน้ำหนักถ่วง ด้านหน้า ด้านหลัง ด้านข้าง สามารถทำได้ง่าย ๆ ซึ่งจะทำให้คุณมีโอกาสทดลองตัวเลือกในแบบที่ชอบได้อย่างไม่รู้จบ ทดลองปรับเปลี่ยนสลับชุดบ่อยได้เท่าที่คุณต้องการ