สาระเรื่องธนู
คำแนะนำพื้นฐาน – หัวลูกธนูใช้สำหรับยิงเป้า
เรียบเรียงจากบทความของ: P.J.Reilly
หัวลูกธนู เป็นหนึ่งในองค์ประกอบพื้นฐานที่สุดของลูกธนู มันคือสิ่งที่ช่วยให้ลูกธนูเจาะทะลุเข้าไปในเป้า
เพราะดูเหมือนเรื่องนี้เป็นเรื่องธรรมดา คุณอาจคิดว่าการเลือกซื้อหัวลูกธนูสักหัวนึง เป็นเรื่องง่าย ๆ ใช่ไหม?
จะว่าไปแล้ว มันไม่ใช่ว่าหัวลูกธนูจะถูกสร้างขึ้นมาเท่ากัน แค่เริ่มลงมือหารายละเอียดลงไปในเชิงลึกมากขึ้นเท่าไร หัวลูกธนูที่มีอยู่มากมาย หลายประเภท ในแบบต่าง ๆ อาจทำให้คุณยิ่งรู้สึกว่าตัวเองกำลังจมอยู่ในความสับสน เพียงเพื่อหาคำตอบว่าหัวธนูอะไรที่เหมาะกับคุณ
ดังนั้นบทความนี้ คือคู่มืออ้างอิงที่คุณสามารถใช้เมื่อคุณพยายามหาจุดที่สมบูรณ์แบบ และก่อนที่เราจะเริ่ม ขอชี้แจงให้ชัดเจนที่นี่ว่า เรากำลังพูดถึงหัวลูกธนูที่ใช้สำหรับยิงเป้า – ไม่ใช่หัวลูกที่ใช้ในการล่าสัตว์ ซึ่งมีอีกหลากชนิด หลายประเภท ซึ่งเราจะไม่เอามากล่าวในบทความนี้
หัวแบบเกลียว-ไขเข้า (Screw-In Points)
ด้านในของลูกธนู ไม่ว่าจะเป็นคาร์บอนหรืออลูมิเนียมจะเป็นรูกลวง นักธนูบางคนจะใส่ปลอก Insert ซึ่งด้านในมีลักษณะเป็นเกลียว ติดกาวเข้าไปด้านปลายลูก Insert เกลียวที่เสริมเข้าไปนี้จะใช้เพื่อเป็นปลอกให้ไขหัวลูกธนูแบบเกลียวเข้าไป
หัวลูกแบบเกลียวสกรูเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับนักยิงธนูแนวยิงเพื่อสันทนาการ, นักยิงธนูล่าสัตว์, และนักยิงธนู 3D การยิงธนูทั้ง 3 ประเภทนี้อนุญาตให้นักธนูสามารถเปลี่ยนหัวลูกได้อย่างรวดเร็ว สะดวกและง่าย เพื่อสนองวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน
สมมติว่าวันไหนคุณต้องการฝึกยิงหาระยะให้เข้าเป้า ด้วยลูกธนูใบมีดที่ใช้ล่าสัตว์ คุณก็สามารถหมุนเกลียวเอาหัวลูกแบบล่าสัตว์ออก และใส่หัวลูกธนูแบบ Field ที่มีน้ำหนักที่เหมาะสมเข้าไปแทน ทำแค่นี้เป้าของคุณไม่เสียหายและลูกธนูใบมีดของคุณก็จะไม่พัง
สังเกตรูปร่างที่แตกต่างของหัวลูกธนูแบบเกลียว-ไขเข้า
ในการแข่งขันยิงธนูประเภท 3D หรือ แข่งขันยิงเป้า นักธนูที่ใช้คันธนูที่จัดอยู่ในหมวดล่าสัตว์ (Bowhunter Classes) อาจจำเป็นต้องใช้หัวลูกแบบเกลียว ดังนั้นควรตรวจสอบกฎกติกาล่วงหน้าว่าผู้จัดอนุญาตให้ใช้ได้หรือเปล่า
เมื่อคุณดูที่หัวลูกธนูแบบเกลียว คุณจะสังเกตเห็นรูปร่างต่าง ๆ โดยบางชนิดจะมีคอลดเล็กลงไปจนถึงปลายแหลม และบางชนิดจะมีรูปทรงคล้ายหัวกระสุน หัวลูกที่มีคอลดขนาดเล็กลงจะทำให้การเจาะเข้าเป้าทำได้ดีกว่าและแม่นยำยิ่งขึ้นเมื่อปะทะ หัวลูกแบบที่คล้ายกระสุนจะให้ความทนทานที่ดี
หัวลูกธนูแบบเกลียวสกรู มีน้ำหนักหลากหลาย แต่ขนาดน้ำหนัก 75-150 grain เป็นที่นิยมมากที่สุด ผู้ยิงควรเลือกขนาดหัวแบบเกลียวไขเข้า ให้เหมาะสมกับขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางภายนอกขอก้านลูกธนู หรือ Insert ควรใส่เข้าไปในก้านลูกธนูได้อย่างพอดี
หากขนาดหัวลูกธนูที่ใส่ไปนั้น มีขนาดใหญ่กว่าขนาดของก้านลูก ก็อาจมีผลทำให้หัวลูกธนูหลุด ปักคาอยู่ใน Backstop ในขณะที่ผู้ยิงพยายามดึงถอนลูกธนูออกมา นี่อาจเป็นปัญหาโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อยิงธนูไปยัง Backstop ที่มีลักษณะปิดตาย และถ้าหากขนาดของหัวลูกมีขนาดเล็กกว่าก้านลูกหรือส่วน Insert จะทำให้ลูกธนูปะทะเข้าสู่เป้าอย่างไม่ราบรื่นเท่าที่ควรจะเป็น และอาจจะสร้างความเสียหายให้กับก้านลูกธนู หรือ Backstop ได้
หัวลูกธนูแบบเกลียวสกรู มีน้ำหนักหลากหลาย แต่ขนาดน้ำหนัก 75-150 grain เป็นที่นิยมมากที่สุด ผู้ยิงควรเลือกขนาดหัวแบบเกลียวไขเข้า ให้เหมาะสมกับขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางภายนอกขอก้านลูกธนู หรือ Insert ควรใส่เข้าไปในก้านลูกธนูได้อย่างพอดี
หัวลูกธนูที่เห็นในภาพนี้ มีขนาดใหญ่กว่าก้านลูกธนู ดังนั้นลูกธนูจึงยากที่จะดึงออกมาจากเป้า หรืออาจเป็นสาเหตุให้ Insert ถูกดึงหลุดออกไปพร้อมหัวลูก หลุดหายใน Backstop
หัวแบบครอบ (Glue-On Points)
หัวลูกแบบนี้มีส่วนที่กลวงอยู่ เพื่อให้สามารถทากาวครอบติดไปที่บนปลายลูกธนู มีลูกธนูไฟเบอร์กลาบางรุ่นที่ใช้ยิงในแบบสันทนาการก็ใช้หัวแบบครอบชนิดนี้ แต่ส่วนใหญ่หัวลูกชนิดครอบแบบนี้เป็นแบบที่นิยมกันในหมู่นักยิงธนูประเภทแบบดั้งเดิม (Traditional) ที่ใช้ลูกธนูที่เป็นก้านไม้ มีการเหลาปลายเรียวยาว 5 องศา ด้วยก้านลูกธนูที่เป็นไม้ไม่มีส่วนที่กลวง เลยต้องใช้หัวลูกชนิดนี้ติดกาวครอบลงบนด้านปลายของลูก
สังเกตด้านในของหัวลูกเป็นรูกลวง
ลูกธนูไม้จะถูกเหลาแล้วนำมาประกอบใส่เข้ากับหัวลูก
ปลอก Glue-On Outsert ที่ใช้กับลูกธนูไม้ เพื่อให้สามารถเปลี่ยนหัวลูกแบบเกลียวใส่ได้สะดวก
หัวแบบสอดกาว (Glue-In Points)
หัวลูกชนิดสอดกาวนี้ เป็นชนิดที่ทากาวแล้วสอดใส่เข้าไปในก้านคาร์บอนหรืออะลูมิเนียม โดยปกติหัวธนูชนิดนี้มักจะใช้ติดด้วยกาวร้อน แทนที่จะใช้กาวเหลวชนิดที่แห้งเร็ว ด้วยวิธีนี้คุณยังสามารถถอดหัวลูกธนูออกมาได้เพื่อปรับแต่งขนาดน้ำหนัก เพียงทำให้หัวลูกร้อนซึ่งจะทำให้กาวที่ทาไว้อ่อนตัว และสามารถถอดหัวลูกออกจากก้านลูกได้โดยไม่ยากนัก
หัวลูกชนิดนี้ เป็นที่นิยมของนักธนูยิงเป้าระดับแข่งขัน เนื่องจากมีตัวเลือกให้เลือกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นก้านลูกธนูที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดใหญ่และก้านลูกธนูขนาดเล็ก
ลูกธนูที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดใหญ่ (หรือที่พวกเราชอบเรียกว่า “ลูกอ้วน”) เป็นที่ชื่นชอบของนักยิงธนูในร่มและนักยิงธนู 3D เพื่อใช้ตัดเส้นแบ่งคะแนน
ในขณะที่ลูกธนูที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดเล็ก (หรือที่พวกเราชอบเรียกว่า “ลูกเล็ก”) เป็นที่ชื่นชอบนักยิงธนูกลางแจ้งที่ต้องใช้ลูกที่สามารถยิงฝ่าลมได้ดีในระยะไกล
หัวลูกชนิดทากาวสอด ที่ใช้สำหรับก้านธนูที่มีขนาดเล็กส่วนใหญ่จะเป็นรูปทรงกระสุน เพื่อเป็นไปตามหลักอากาศพลศาสตร์ที่ดีกว่า เหนือกว่า หัวลูกชนิดนี้ยังมีข้อดีที่สามารถ หักขนาดก้านออกได้อีก ซึ่งช่วยให้นักธนูสามารถปรับแต่งน้ำหนักของขนาดหัวลูก ให้ได้ตามความต้องการของพวกเขา และสำหรับการปรับ จูน แต่ง ให้ลูกได้กลุ่มที่ต้องการ
ตัวอย่างเช่น
หัวลูก TopHat SL Convex Tool Steel Point มีน้ำหนัก 90-140 gr.
สามารถยิงด้วยหัวที่มีน้ำหนัก 140 grains และมีส่วนที่สามารถหักออกได้ 5 ท่อน – แต่ละท่อนมีน้ำหนัก 10 grains – หักออกทีละท่อน จะเหลือน้ำหนักลดได้เบาสุดที่ 90 grains นับจากด้านหลังของก้านหัวลูก นักธนูสามารถหักหรือตัดออกได้ในจำนวนที่ต้องการ เพื่อปรับลดขนาดน้ำหนักของหัวลูก
หัวลูกชนิดสอดกาว ที่มีส่วนที่สามารถหักออกได้ห้าท่อน
หัวลูกแบบนี้ที่ใช้กับก้านลูกธนูที่มีขนาดใหญ่มีรูปร่างอยู่เพียงไม่กี่แบบ หนึ่งในนั้น คือแบบที่เป็นปลายเรียวแหลม ซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อให้ปะทะเข้าสู่เป้าได้ตรง ๆ – อาจใช้ตำแหน่งแหลมตรงปลายนำทางพพุ่งเข้าตำแหน่ง และพาก้านลูกธนูส่วนที่เหลือเคลื่อนที่ตามเข้าไป
หัวลูกชนิดนี้ยังเหมาะสำหรับการยิงธนูแบบ 3D ซึ่งผู้ยิงธนูหลาย ๆ คนอาจยิงไปยังจุดเดียวกันบนเป้า ก่อนที่จะยิงลูกธนูจะถูกขานคะแนน ด้วยปลายหัวลูกที่เรียวยาวแหลม สามารถสอดนำลูกธนูให้เข้าไปในช่องว่างเล็ก ๆ ระหว่างลูกธนูได้ ซึ่งโดยส่วนใหญ่ลูกธนูในการยิงแบบ 3D จะมีขนาดใหญ่ ถ้าหากยิงด้วยหัวลูกธนูที่มีลักษณะกลมทรงกระสุน อาจชนกับก้านลูกธนูอื่นที่ปักอยู่บนเป้า สามารถแฉลบเบี่ยงจากวงคะแนนสูงลงไปเข้าวงคะแนนที่น้อยกว่าได้
หัวลูกธนูสำหรับลูกอ้วน รูปกระสุน ซึ่งให้ความทนทานที่ดีที่สุด บ่อยครั้ง ที่ Backstop สามารถมีเหล็กเศษเล็ก เศษน้อยปักเกลื่อนอยู่ ไม่ว่าจะเป็นหัวลูกที่หลุดหายไปอยู่ข้างใน และเศษก้านลูกธนูที่หักคา สิ่งเหล่านี้สามารถทำให้หัวลูกที่มีปลายเรียวแหลมคดงอเสียหายได้ แต่ไม่ใช่กับหัวลูกแบบทรงกระสุน
ด้วยเหตุผลนี้ เลยมีหัวลูกพันธุ์ผสมไฮบริด ที่มีลักษณะยาว เรียว แหลมแต่ก็ไม่ได้แหลมถึงขนาดหัวแบบแหลม หัวลูกรุ่นนี้มีรูปร่างเหมือนขีปนาวุธ ด้วยความพยายามที่จะให้นักธนูมีความสุขในการยิงธนู จึงเป็นหัวที่มีคุณสมบัติระหว่างหัวทรงแหลมและหัวทรงกระสุน
นักยิงธนูในร่มมักให้ความสนใจกับเรื่องความแม่นยำสูงสุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งชอบหัวลูกที่มีน้ำหนักมาก ซึ่งจะช่วยเพิ่มความอ่อนตัวให้ก้านลูกธนู และเชื่อว่า ทำให้การบินของลูกธนูที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดใหญ่มีความเสถียรมากยิ่งขึ้น หัวลูกชนิดสอดกาว เป็นหัวลูกที่พบว่าใช้ได้แพร่หลายที่สุด ในขนาดหัวลูกขนาดหนัก ที่มีน้ำหนักตั้งแต่ขนาด 100 ถึง 300 grains